Nazwa epoki

Ludzie średniowiecza nie znali nazwy, którą dziś opatrujemy ich epokę, tak jak i my nie wiemy, jak nazwany zostanie czas i typ współczesnej nam kultury. Nazwę średniowiecza (tj. wieków średnich - łac. media tempora) wprowadzili twórcy renesansu; oznaczyli nią okres rozciągający się między epoką starożytna a nowymi czasami odrodzenia. Przyjęte określenie bylo wyrazem pewnego lekceważenia żywionego dla tej "pośredniej" ery ( łac. medium aerum), okresu jakoby "bezpłodnego, mrocznego i ciemnego". Średniowieczu zarzucano odejście od ducha wielkiej kultury antyku, jej zniekształcenie, a ponadto sprzeniewierzenie się ideałom pierwotnwgo chrystianizmu i uległość wobec barbarzyńców - zdobywców świetnego starożytnego cesarstwa rzymskiego. Rewizja ujemnych sądów o epoce rozpoczęła się dopiero w XVIII w., a nasiliła w XIX, kiedy zwrócono uwagę na wielkość i potęgę jej sztuki, zwłaszcza poźnośredniowiecznej. Gruntowe badania kultury wieków średnich doprowadziły do rehabilitacji tej długotrwalej i skomplikowanej epoki, i jakkolowiek zachowała ona swe miano, to przecież już wyzbyte ujemnego zachowania.